جلسه هفتم هم اندیشی استادان دانشکده کشاورزی برگزار شد.

خلاصه خبر: هفتمین جلسه از جلسات هم اندیشی استادان دانشکده کشاورزی در روز چهارشنبه مورخ 13/2/ 96 با موضوع " مدیریت بحران آب یا بحران مدیریت آب" با حضور رئیس دانشکده برگزار شد.

 به گزارش روابط عمومی دانشکده، هفتمین جلسه از جلسات هم اندیشی استادان دانشکده کشاورزی در روز چهارشنبه مورخ 02/13/ 96 با موضوع " مدیریت بحران آب یابحران مدیریت آب" با حضور رئیس دانشکده برگزار شد.

در این جلسه پس از قرائت آیاتی از کلام ا... مجید، ابتدا خانم دکتر چوبچیان،دبیر جلسات، ضمن تبریک اعیاد باسعادت شعبانیه، با عنوان موضوع جدید جلسه از حضور کلیه استادان در این جلسات تشکر کرد. سپس آقای دکتر مهدی کوچک زاده، عضو هیئت علمی گروه آبیاری، در خصوص موضوع جلسه چنین گفت: در یکی دو سال گذشته همانند دهه های گذشته ، سيلاب چند استان كشور را درنورديد و جان هاي بسياري راگرفت، خاك گرانبها كه براي به وجود آمدن هر سانتيمتر آن ميليونها سال وقت لازم است را شست و با آن سدها را از رسوب انباشت، تاسيسات و اماكن را ويران نمود و ميلياردها خسارت مستقيم و غير مستقيم وارد كرد و در عين وجود مشكل در مديريت تامين آب كشور(نه كمبود آب كه اگر كمبودي بود سيلابي نبود)، ميلياردها مترمكعب آب هدر رفت و از دسترس خارج شد.
يك نگاه (كه درصدد واكاوي انگيزه و هدف آن در اين مقال نيستم) معتقد است راه حل مشكل آب و جلوگيري از سيلاب هاي خانمان برانداز، ساختن سدهايي با هزينه هاي مطالعاتي و اجرايي هزاران ميلياردي است كه سر هم كردن گزارش هاي مطالعاتي آن تنها از مشاوران آنچناني و ساخت و اجراي آن هم تنها در حيطه توانايي هاي شركت هاي پيمانكاري غول پيكر است، و تقريبا مردم جز سهمي دست چندم و با واسطه در قالب كارگر و پيمانكار جزئ در آن ندارند.این نگاه در بعد مصرف مکررا مردم را به رعایت صرفه جویی در مصرف آب دعوت می نماید حال آنکه کل آب شرب مصرفی در حد تنها 5 درصد از کل آب استحصالی از منابع خدادادی آب است.
نگاهي ديگر كه بنده از معتقدان به آن هستم بر اين باور است كه اگر مي خواهيم از اتلاف ميلياردها متر مكعب نعمت الهي نزولات آسماني در اين وضعيت آب كشور جلوگيري كنيم،اگر مي خواهيم سفره هاي آب زيرزميني را كه در بسياري از مناطق كشور با افت سطح غيرقابل قبول مواجه است بوسيله اين نزولات تغذيه كنيم ؛اگر مي خواهيم از شكل گرفتن و جاري شدن سيلابهاي خانمان برانداز و خسارتهاي متعدد آن از جمله موارد مذكور در بالا جلوگيري كنيم و اگر مي خواهيم براي مردم و خصوصا جوانان در روستاها شغل مفيد ايجاد كنيم شغلي كه مشكل آب اراضي كشاورزيشان را هم حل مي كند، بايد به جاي نهضت سدسازي كه بيش از آنكه براي مردم آب شود براي مشاوران و پيمانكاران نان مي شود، به آبخيزداري روي بياوريم.
آبخيزداري كه نمونه اي از آن ساخت بندهاي كوچك گابيوني است  به سادگي توسط روستائيان هر منطقه و بدون نياز به مطالعات پيچيده و مفصل و نياز به دستگاههاي سنگين متعدد براي اجرا، انجام شدني است ، كافيست مسئولان آب و جهاد كشاورزي و استانداري در هر استان براي اجرايي شدن آن بخواهند و همت كنند ، اين شيوه حتما آب و شغل (دو نياز حياتي كشور)در سطح كشور ايجاد خواهد كرد و سيلاب را نيز از سر چشمه مانع مي شود ! اما اگر از سر چشمه آبخيزداري نشد سيلابي كه شكل گرفت چنانكه بارها شاهد بوده ايم ، با سدهايي به غول پيكري دز و كرخه هم جلوگيري از تخريب و نابودي سيلاب ميسر نخواهد بود.كه گفت:

سرچشمه شايد گرفتن به بيل

چو پر شد نشايدگرفتن به پيل
آقای دکتر کوچک زاده در پایان سخنانش اظهار داشت: مديريت آب كشور همانند مديريت در برخي ديگر از بخش ها، به جاي ارائه طرح براي مديريت منابع آب در كشور و تلاش براي كنترل و استحصال اين حجم عظيم نزولات آ سماني همواره خود را مسئول مديريت مصرف آب از سوي مردم دانسته و به جاي كار و تلاش، مدام بخشنامه و دستورالعمل و جريمه براي مردم و كنترل مصرف آنها صادر مي كنند و يا به بهانه غير مجاز بودن به پر كردن چاه هاي كشاورزاني مي پردازند كه در هفت آسمان يك ستاره هم ندارند.

سپس آقای دکتر مهدیمظاهری، عضو هیئت علمی گروه سازه های آبی، با ارائه پرده نگاره ای ( پاورپوینت) چنین گفت: آمار و ارقام اخير مربوط به منابع آب كشور حاكي از كاهش معني‌دار ريزش‌هاي جوي و رواناب است. در كنار اين موضوع وضعيت وخيم سفره‌هاي آب زيرزميني و برخي زيست‌بوم‌هاي آبي در كشور، همگي دلالت بر وجود بحران آب در كشور دارند. مروري كلي بر مواد برنامه‌هاي توسعه قبلي و عملكرد آنها در بخش آب نشان مي‌دهد كه با توجه به وضعيت نامطلوب كنوني بخش، اين برنامه‌هاي توسعه در ارتقاي بخش آب موفق نبوده‌اند. از مهمترين نقاط ضعف اين برنامه‌ها مي‌توان به غالب بودن تفكر سازه‌اي در تدوين و عملكرد آنها، ضعف شديد در ارتقاي نرم‌افزاري بخش، غيرواقع بينانه بودن و عدم تطابق با شرايط موجود كشور اشاره كرد. با توجه به بحران آب موجود در كشور و همچنين پيش‌بيني تداوم اين بحران، لزوم تغيير جهت‌گيري‌ها در مدیریت بخش آب كاملاً ضروري به‌نظر مي‌رسد. همان‌طور که ذکر گردید، اتخاذ روندی مشابه در تدوین برنامه‌های توسعه پیشین در بخش آب کاملاً آشکار است. اگرچه در مواردی تغییراتی در برنامه‌های توسعه اخیر ایجاد شده است، ولی محوریت غالب و به تبع آن عملکرد این برنامه‌های توسعه، بیشتر توسعه سازه‌ای بوده و توسعه و ارتقاي غیرسازه‌ای و نرم‌افزاری به‌شدت مغفول مانده است. این امر به همراه سوء‌مدیریت‌ها از طرفی و خشکسالی‌ها و تغییر اقلیم از طرفی دیگر سبب شکل گرفتن وضع کنونی بخش آب یا به بیان بهتر بحران آب در کشور شده است. با ادامه سیاست‌ها به‌صورت فعلی، قطعاً آینده بخش آب با چالش‌های بیشتر و جدی‌تری همراه خواهد بود و ابعاد تازه‌ای از این بحران آشکار خواهد شد. به‌عنوان برخی از مصادیق این امر می‌توان به وضعیت وخیم دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور در سال‌های اخیر، بحران منابع آب زیرزمینی و وقوع تنش‌های محلی با محوریت آب اشاره نمود. با توجه به موارد ذکر شده لزوم تغییر جهت‌گیری‌های سیاست‌های بخش آب و ایجاد عزم در متولیان این بخش کاملاً ضروری و غیرقابل اجتناب است.

در ادامه، آقایان دکتر طالبی، دکتر راهنمایی، دکتر میرلطیفی، دکتر عیاری، دکتر باقری و دکتردلاور از دیگر سخنرانان این جلسه بودند.

گفتنی است که جلسات هم اندیشی استادان دانشکده کشاورزی به همت دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه تربیت مدرس برگزار می شود.


1 خرداد 1396 / تعداد نمایش : 1814