دفاع از پایان نامه زهره جیبا، گروه زمین شناسی اقتصادی
 خلاصه خبر: عنوان: زمين شناسي، كاني‌شناسي، ژئوشيمي و ژنز كانسار مس يمقان، جنوب‌شرق زنجان
چکیده کانسار مس یمقان در جنوب‌شرق زنجان در زون ساختاری البرز- آذربایجان و زیرپهنه آتشفشانی- نفوذی طارم واقع شده است. واحدهای لیتولوژی منطقه با سن ائوسن شامل واحدهای آتشفشانی- رسوبی است که بهطور عمده از واحدهای گدازهای تراکی‌آندزیت بازالت، آندزیت مگاپورفیر و الیوین تراکی‌بازالت تشکیل شده است. کانهزایی مس (نقره) در کانسار یمقان، در واحد آندزیت مگاپورفیر بهصورت چینهکران رخ داده است. براساس مطالعات میکروسکوپی، کانههای اصلی شامل کالکوسیت، بورنیت، کالکوپیریت و پیریت و کانیهای ثانویه شامل کالکوسیت ثانویه، مس طبیعی، کوولیت، دیژنیت، مالاکیت و هماتیت میباشند و سولفید نقره نیز براساس مطالعات الکترون میکروپروب شناسایی شده است. در این کانسار دو نوع دگرسانی قابل تشخیص است: 1) دگرسانیهای پروپیلیتیکی که در تمامی واحدهای سنگی منطقه مشاهده میشود، 2) دگرسانیهای مرتبط با کانهزایی که شامل دگرسانیهای سیلیسی، کربناتی، کلریتی، سریسیتی، زئولیتی و هماتیتی است. بافتهای موجود در زون کانهدار بهصورت دانه‌پراکنده، پرکننده فضای خالی، رگه- رگچهای و جانشینی است. براساس مطالعات بافتی و میکروسکوپی، مراحل تشکیل را میتوان در 3 مرحله در نظر گرفت: 1) مرحله (I): تشکیل پیریتهای دانه‌پراکنده در متن سنگ میزبان (آندزیت مگاپورفیر). 2) مرحله (II): برخورد سیالات گرمابی کانهدار با پیریتهای تشکیل شده در مرحله قبل که موجب تشکیل کانهزایی مس در کانسار یمقان شده است. 3) در مرحله سوم (Stage III) یا مرحله سوپرژن، کانیهای ثانویه مانند کالکوسیت ثانویه، کوولیت، دیژنیت و کانیهای کربناته مس مالاکیت و آزوریت در اثر تاثیر آبهای جوی تشکیل شده است. مطالعات میکروترمومتری سیالات درگیر بر روی کانیهای کوارتز همراه با کانهزایی در کانسار یمقان، دمای همگن شدن 230 تا 390 درجه سانتیگراد و شوری متوسط بین 4 تا 21 درصد وزنی NaCl، با چگالی 72/0 تا 91/0 gr/cm3 را نشان میدهد. با توجه به شوری بالای سیالات درگیر پیشنهاد میشود که شورابههای حوضهای عامل اصلی حمل مس توسط کمپلکس کلریدی در این کانسار بوده است. با توجه به بررسیهای ژئوشیمیایی صورت گرفته، سنگهای منطقه ماهیت ساب‌آلکالن با ویژگیهای ماگمای شوشونیتی و اولتراپتاسیک را از خود نشان میدهند و در محیط کششی پشت کمانی البرز تشکیل شدهاند. با توجه به پراکندگی ژئوشیمیایی عناصر، بالاترین عیار کانهزایی، مربوط به عنصر مس است که براساس محاسبه ضریب همبستگی میان عناصر، مس بیشترین همبستگی را با نقره نشان میدهد. همچنین مطالعات لیتوژئوشیمیایی نشان میدهد که مس علاوه بر نقره با روی نیز دارای همبستگی مثبت است. با توجه به مطالعات زمینشناسی، سنگ میزبان، کانیشناسی، ساخت و بافت، ژئومتری ماده معدنی، محیط تکتونیکی، کانسار مس یمقان، شباهتهای زیادی با کانسارهای تیپ مانتو در دنیا دارد. 2 مرداد 1398 / تعداد نمایش : 1901
|