حجتالاسلام فلاحرفیع مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه در جلسه شورای دانشگاه سی ام بهمن ماه با ادامه بحث مولفههای عقلانیت غربی به نقش روششناسی جدید در پیشرفتهای علمی در دوره جدید اشاره و اظهار داشت: این پیشرفتها بیش از هر چیزی از تغییر رویکرد و نگرش به عالم و روششناسی در علوم حاصل شد. یکی از این روشها، نگاه ریاضی به عالم و قرار دادن ریاضیات به عنوان زبان علم جدید بود
دکتر فلاحرفیع افزود: ضمن اینکه نمیتوان پیشرفتهای حاصل از نگاه کمی به عالم و روششناسی مبتنی بر کمیتگرائی را انکار کرد، باید به یک مشکل بزرگ اشاره نمود. فراموشی ، به حاشیه بردن و در نهایت انکار ساحتهای دیگر موجود در عالم پیامد این نگاه افراطی بود. با یک نگاه عمیقتر به عالم بدون اینکه بخواهیم کمیتگرائی را در عالم حذف کنیم، چه اینکه این کار اساسا ممکن نیست، اما میتوانیم بفهمیم که عالم ما صرفا با محاسبات کمی و آماری اداره نمیشود. در این عالم عوامل و علل دیگری هم هست که نقش آنها نه تنها کمتر از علل و عوامل کمی و آماربردار و درصدپذیر نیست، بلکه بسیار بیشتر از این عوامل است و بالاتر اینکه علت اصلی عوامل کمی عالم است.
حجتالاسلام فلاحرفیع با اشاره به برخی ریاضیدانان و فیزیکدانان برجسته غربی تصریح کرد: اینان ضمن اینکه از نوابغ ریاضی و فیزیک محسوب میشدند و در جهات گوناگونی تاکنون بینظیر بودهاند ، اما افرادی بسیار معتقد به باورهای دینی و علل و عوامل غیرمادی بوده که در چنبره کمیتگرایی گرفتار نشدند.
مسئول نهاد رهبری دانشگاه درباره عوامل غیرکمی و نقش عمده آن در تحولات زندگی یادآور شد: هرچند خوشبختانه باور به علل و عوامل غیرمادی و خارج از درصدها و آمارهای کمی در جوامع امروزی بویژه جوامع اسلامی همچنان بالاست ، اما در عمل پارهای از مهمترین آموزههای وحیانی و دینی خود را رها کردهایم و این موجب مشکلات عدیدهای برای اخلاق و اقتصاد جامعه شده است.
وی در ادامه به موضوع اقتصاد ربوی اشاره کرد و گفت: اقتصاد مبتنی بر ربا ویرنکننده است. ربا طبق بیان صریح قرآن کریم اعلان جنگ با خداوند است. ربا مهلکترین و مخربترین عامل برای اقتصاد و اخلاق و همه زوایای کشور است. آیا مشکلات عدیده اقتصادی ما و بعضا کلاف سردرگم آن ناشی از نادیده گرفتن این آموزه قرآنی نیست. چرا نمیخواهیم باور کنیم و چرا صرفا به درصدهای کمی اکتفا کردهایم. آیا این همان متأثر شدن از مولفه کمیتگرایی رایج در جهان کنونی نیست، که عقل ما نیز در زمین سست عقلانیت اصطلاحا ابزاری آن گرفتار آمده است.
دکتر فلاحرفیع در بخش پایانی سخنان خود تاکید کرد: البته این به معنای آن نیست که لزوما کمیتگرایی در همه جا یکسان است و یک گونه عمل را موجب میشود؛ این کمیتگرایی در هر جامعهای متناسب با آن جامعه رخ میدهد و در جامعه ما امروزه یکی از تبعات آن بروز اقتصاد ربوی و درصدهای به ظاهر درآمدزای سرمایه ربوی است. در حالی که از نگاهی عمیقتر و کیفیتر اساسا این عامل بسیار مخرب است و اگر ما اندکی دقت کنیم خواهیم دید که اثرات سوء آن چقدر برای جامعه و بویژه اقتصاد ما زیانبار بوده است. این همان عقل بازیکننده در زمین عقلانیت غیروحیانی است.
|