نوزدهمین جلسه هم اندیشی استادان دانشکده کشاورزی برگزار شد.

خلاصه خبر: به گزارش روابط عمومی، نوزدهمین جلسه هم اندیشی استادان دانشکده کشاورزی در ادامه ی سلسه مباحث"اقتصاد مقاومتی" با حضور رئیس دانشکده و نماینده دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشکده در روز چهارشنبه مورخ 1397/10/12برگزار شد.

در این جلسه آقای دکتر مهدی عیاری نوش آبادی، عضو هیات علمی گروه علوم باغبانی، طی سخنانی با موضوع "اهمیت گیاهان دارویی در اقتصاد مقاومتی"اظهار داشت:  گیاهان دارویی و کاربرد های متنوع آن از دیرباز در فرهنگ و رسوم ملل دنیا به روش های مختلفی وجود داشته است و این مطالب در متون قدیمی و طب سنتی آن ها بروز کرده است. نکته حایز اهمیت این است که امروزه با رویکرد های جدید، سعی شده است که دانشی که به بشر از طرق مختلف به ارث رسیده است، مدرن سازی شده و به صورت علمی و با محصولاتی کاربردی و استاندارد، وارد بازار و زندگی روزمره مصرف کننده شود. امروزه علاوه بر خام فروشی برخی از گیاهان دارویی، محصولات فرآورری شده آن ها، در حوزه های مختلف که البته کارایی آن نیز قابل اطمینان تر شده است، بیشتر رواج یافته است.  در این راستا کاربرد های مختلفی از ترکیبات طبیعی و گیاهان دارویی را در حوزه های مختلف می توان نام برد که با استاندارد کردن بر اساس ماده های موثره، سودمندی آن ها را بسیار افزایش داده اند.حضور محصولات مختلف از گیاهان دارویی مانند آفت کش های طبیعی، صنایع عطرسازی، اسانس ها و عصاره ها و کاربرد آن ها به عنوان غذادارو ها، مکمل های غذایی و سلامت، افزودنی های مجاز در صنایع غذایی و به عنوان نگهدارنده و آنتی اکسدانت های طبیعی، نوشیدنی های طبیعی، صنایع آرایشی و بهداشتی، عریقیات، شیرین کننده های طبیعی بدون قند، دخانیات، بسیاری از دارو ها در حوزه های مختلف، صنعت دباغی و کاربرد های مختلف آن ها در مراسم مذهبی و تفریحی و ترکیبات توهم زا و مخدر و به عنوان سم برای کشتن موجودات موذی و حتی انسان ها در طول تاریخ، اصلاح گیاهان، زیورآلات و ... را می توان به خوبی مشاهده کرد. خالص سازی این مواد موثره از فرآورده های گیاهی نیز خود یکی از نقاط قوت تجاری سازی محصولات گیاهی است.

آقای دکتر عیاری در ادامه با اشاره به اینکه امروزه در دنیا شرکت های متعددی در این صنایع مشغول به کار هستند، افزود: کشور هایی هستند که شاید خود منبع یک گیاه نبوده ولی صنعت فراوری و دانش فنی تولید آن محصول را در کشور خود بومی سازی کرده اند. حشره کش زاکرلین اولین محصول دفع حشره طبیعی بود که در اتریش وارد بازار شد، در حالی که موسس این شرکت، یک گونه داوودی را از مناطق ایران و قفقاز یافته بود و بر پایه دانش بومی این مناطق برای ساخت محصول خود استفاده کرد. گیاه چریش و برخی از گونه های سرخس نیز می توانند با مکانیسم های مختلف باعث از بین رفتن حشرات مضر برای بحث های مرتبط با آفات کشاورزی باشند. شیرابه آنغوزه که دارای بوی بسیار بدی است هم در ایران و هم در کشور هایی مانند هند و پاکستان، کاربردهای مختلفی دارد و علاوه بر استفاده برای دوری موجودات موذی، در رژیم غذایی نیز استفاده می شود. این شیرابه که از ریشه این گیاه استحصال می گردد، در ایران تهیه می شود ولی عموما با نام بازرگانی افغانستان در دنیا به فروش می رسد. کشور ما یکی از بزرگترین تولید کننده های گل محمدی و باریجه در دنیا است، که اسانس این دو گونه گیاهی، به طور گسترده در عطر ها و ادکلن های معروف دنیا استفاده می شود. اما متاسفانه اسانس گل محمدی ایران در دنیا به انداره اسانس گل محمدی کشور های ترکیه و بلغارستان شناخته شده نیست. گزارشاتی وجود دارد که در بدترین شرایط تحریمی کشور، صمغ حاصل از ریشه باریجه از کشور خارج می شده است که این امر نشان از احتیاج دنیا به این نوع ترکیبات است. در حقیقت، یکی از مواردی که می توان سرمایه گذاری بیشتری در رابطه با آن ها انجام داد، این دسته گیاهان است که در هر شرایطی می توان برای آن ها مشتری مناسب را پیدا کرد. در ضمن، کشور ما هنوز نام بازرگانی معتبری در رابطه با تولید عطر مرغوب در دنیا به دست نیاورده است، علیرغم اینکه، پتانسیل های بالایی برای گیاهان معطر در کشور وجود دارد.

وی افزود: بازار مکمل ها، امروزه در دنیا بسیار پرطرفدار است و در قفسه بسیاری از داروخانه ها مکمل هایی وجود دارد که از طرف پزشکان توصیه می شود. مکمل جینکو برای تقویت هوشیاری، مکمل جینسینگ تقویت قوای بدنی، مکمل زردچوبه به خاطر مزایایی آنتی اکسیدانتی، مکمل گیاه آنجلیکا برای تنظیم هورمون های زنانه ( که مشابه این گیاه، گیاه کرفس کوهی و یا کلوس است که در زاگرس مرکزی ایران رشد می کند) مکمل زعفران، برای کنترل استرس و کاهش وزن و بسیاری از مکمل های دیگری که از منشا گیاهان دارویی و ترکیبات استاندارد شده طبیعی تولید شده اند و قابلیت بومی سازی آن ها در کشور ما بسیار زیاد است. شیر سویا نیز برای خانم ها و جهت جلوگیری از عوارض دوران یائسگی بسیار در دنیا مورد توجه است. برخی از شرکت های معتبر دنیا مانند سیگما و مرک، بسیاری از ترکیبات خالص شده طبیعی را با قیمت های بسیار زیادی به فروش می رسانند که قابلیت تولید آن ها نیز در کشور وجود دارد. برای مثال 10 میلی گرم از ترکیب کنی سین که می توان از گیاه خارمقدس تولید کرد، در سایت سیگما 373 یورو به فروش می رسد که کافی است برای درک ارزش این ترکیب، قیمت آن با قیمت طلا مقایسه شود. عصاره گیاه رازک در نوشیدنی های غیر الکلی مانند ماء الشعیر ها، با نام های بازرگانی مختلف در حال استفاده است. امروزه در دنیا محصولات مختلف از گیاه استویا تولید می شود که به دلیل ویژگی شیرین کنندگی آن و اینکه برای بیماران دیابتی مشکل افزایش قند خون را به دنبال ندارد باعث جلب توجه بسیاری شده است. البته این موضوع در ایران با سرعت قابل توجهی در حال پیگیری و تولید می باشد. شیرین بیان یک گیاه بسیار کاربردی در دنیا است. اروپاییان از آن در شرینی های خود بیشتر استفاده کرده و در آمریکا، در برخی سیگار های برگ به عنوان برطرف کننده مشکلات تنفسی استفاده می شود. چینی ها و ژاپنی ها، در بسیاری از محصولات طب سنتی خود، درصدی شیرین بیان استفاده می کنند. در ایران نیز این محصول در درمان بیماری های معدی بسیار پرطرفدار است. داروهای متنوعی در حوزه های مختلف از گیاهان دارویی در دنیا وجود دارد، از Tanacetum parteniumیا بابونه گاوچشم، داروهای ضدمیگرنی تهیه می شود. آب بشقابی به طور گسترده در صنایع آرایشی و بهداشتی با تحریک تولید کلاژن، مناسب محصولات پوستی می باشد. گیاه Artemisia annuaبا دارا بودن ترکیب آرتمیزینین، در دنیا بسیار معروف شد و خانم پروفسور یویو تو از چین برای معرفی این ترکیب به عنوان داروی ضد مالاریا، جایزه نوبل پزشکی و فیزویولوژی سال 2015 میلادی را دریافت کرد. در برخی از گزارشات آمده است که بیش از 75 درصد داروهای ضد سرطان در دنیا، یا ترکیبات طبیعی هستند و یا مشتقی از یک ترکیب طبیعی هستند. تاکسول (از درخت سرخدار)، وینکریستین (از گیاه پروانش) و اتوپوزاید داروهای ضد سرطانی هستند که در شیمی درمانی استفاده می شود. از ترکیبات ارگوت آلکالوئید که به عنوان آفت در گونه های زراعی محسوب می شد، دارویی برای تسهیل زایمان (آمپول فشار) تولید می کنند. کاربرد ترکیبات طبیعی در مواد مخدر و ترکیبات توهم زا نیز بسیار زیاد است. تریاک از گیاه خشخاش حاوی مورفین است و مشتق سنتزی آن هروئین می باشد. کوکائین از درخت کوکا و THCاز ماریجوانا یا شاهدانه نیز جزو این دسته از ترکیبات می باشند. البته باید توجه داشت که امروزه از ترکیبات موجود در Cannabis ( به خصوص CBD) داروهایی برای کنترل و درمانبیماری های MSو صرع در دنیا تولید شده است. آقای دکتر عیاری در پایان گفت:کشور ما با دارا بودن اقلیم های مختلف آب و هوایی هم تنوع نسبتا خوبی از پوشش های گیاهی دارد و هم می تواند میزبان بسیاری از گونه های مناسب داخلی و خارجی برای کشت و فراوری باشد. صنایع تبدیلی در حوزه های مرتبط با ترکیبات طبیعی در دنیا با گردش مالی بسیار زیاد نیز یکی از مهمترین بخش های مرتبط با این بخش از دانش می باشد. عصاره شیرین بیان ایران، امروزه در دنیا شناخته شده است، اگرچه برداشت بی رویه شیرین بیان از عرصه های طبیعی باعث ایجاد خطراتی شده است، ولی نکته جالب این است که وارادات آن از کشور های دیگر باعث بقای این صنعت شده است. منظور این است که در بسیاری از شرکت های معتبر دنیا، مانند شرکت INDENAکه یک شرکت چند ملیتی با مرکزیت ایتالیا است، تمام گیاهان مورد استفاده در ایتالیا تولید نمی شود، بلکه گیاهان استاندارد از اطراف جهان آورده شده و محصول استاندارد در آنجا تولید و به سرتاسر جهان صادر می شود. معرفی و تولید این دانش فنی و گسترش فعالیت های مرتبط با آن، می تواند علاوه بر تولید و اشتغال در کشور، سبب ارزآوری و بالابردن کیفیت زندگی مردم نیز شود.

البته نکته مهم در تولید این محصولات، در مرحله اول تولید یک گیاه مناسب با بالاترین میزان ماده موثره می باشد که می تواند پیشنهادی مناسب برای تحقیقات در حوزه کشاورزی و گیاهان دارویی باشد.

پس از سخنان آقای دکتر عیاری، جلسه به صورت پرسش و پاسخ، هم فکری و تبادل نظرات و راهکارها ادامه یافت.گفتنی است که در این جلسه همچنین آقایان دکتر مهرآبادی،دکترمیرلطیفی،دکتروکیلپور،دکترواعظ،دکترطالبی،دکترنیمااحمدی،دکترکشتکار، دکترآقاعلیخانی،دکتر موسوی، دکتر عنایت عباسی به ارائه نظرات و نکات موردنظر خود پرداختند.


25 دی 1397 / تعداد نمایش : 2267